Манумент у гонар савецкай мацi-патрыёткi

Прысвечаны беларускай жанчыне-маці Настассі Фамінічне Купрыянавай, усе 5 сыной якой аддалі жыццё за Радзіму ў барацьбе супраць нямецка-фашысцкіх захопнікаў.Мемарыял (скульпт. А. Заспіцкі, І. Міско, М. Рыжанкоў, архіт. А. Трафімчук; граніт, бронза; вышыня 4 м) адкрыты 29.08.75 г. Шасціфігурная скульптурная кампазіцыя выцягнута па гарызанталі: бронзавая фігура маці нібы застыла на двухступеньчатым пастаменце - сімвалічным ганку, і 5 фігур мыноў на ніжняй пляцоўцы з чырвонага паліраванага граніту. Паміж імі сімвалічная дарога, засаджаная кветкамі.

У 1973 г. Савет Міністраў БССР прыняў пастанову аб стварэнні помніка маці- патрыёткі. Міністэрствам культуры БССР был аб’яўлены конкурс на лепты праект помніка. Пераможцам конкурса стала творчая трупа пад кіраўніцтвам В.А. Лагуноўскага, з якой і заключана дамова на стварэнне і ўстаноўку помніка.

Перш чым прыступіць да працы, мастакі сустрэліся з Настассяй Фамінічнай Купрыянавай, пазнаёмілі грамадскасць горада з праектам помніка. У самым пачатку працы прыйшлося змяніць месца размяшчэння комплекса - з цэнтра горада перанесці яго на дарогу, так як такое размяшчэнне больш адпавядала задумцы. Стварэнне такой вялікай кампазіцыі было складаным: кожную фігуру неабходна было ствараць асобна (памер яе складаў два росты чалавека). Фігуры з бронзы адліваліся ў Ленінградзе ў майстэрні мастацкага ліцця.

Дата адкрыцця помніка была прымеркавана да Міжнароднай сустрэчы жанчын у Мінску. На ўрачыстым адкрыцці манумента прысутнічалі намеснік Старшыні Прэзідыума Вярхоўнага Савета БССР Герой Савецкага Саюза В.Е. Лабанок, намеснік Старшыні Савета Міністраў БССР Н.Л.Сняжкова, загадчыкі аддзеламі ЦК КПБ С.Марцалеў і С.А.Броннікаў, міністр культуры БССР Ю.М. Міхневіч. Ва ўрачыстым адкрыцці помніка прынялі ўдзел дэлегацыі міжнароднай сустрэчы жанчын, ветэраны вайны, партызанскага руху і падполля, тысячы жыхароў горада. Ганаровае права адкрыць манумент “Маці-патрыёткі” атрымалі старшыня Камітэта савецкіх жанчын, лётчык-касманаўт, Герой Савецкага Саюза В.В.Нікалаева-Церашкова і намеснік Старшыні Савета Міністраў БССР Н.Л. Сняжкова. Калі была разрэзана чырвоная лента. Піянеры сталі ў ганаровую вахту. Адгучалі дзяржаўныя гімны СССР і БССР.

Перад прысутнымі выступілі Заслужаная настаўніца Беларусі Н.Е. Хамякова, член Чэхаславацкага саюза жанчын, удзельніца Славацкага нацыянальнага паўстання Ганна Балажова, ветэран Вялікай Айчыннай вайны К.П.Коршунаў, супрацоўніца Саюза Жанчын за вызваленне Паўднёвага В’етнама Ле Тхі Ліен, якая падаравала А.Ф.Купрыянавай абломак амерыканскага самалёта, як сімвал заканчэння вайны, старшыня Саюза жанчын Швецыі, генеральны сакратар таварыства дружбы “Швецыя-СССР” Ева Пальмер, рабочая БелАЗа аператар Таісія Высокая, лётчык-касманаўт СССР, Герой Савецкага Саюза В. Нікалаева- Церашкова.

У 1977 годзе калектыў аўтараў манумента быў узнагароджаны Дзяржаўнай прэміяй СССР.