Шыфр
712Ж000251
Катэгорыя каштоўнасці
Тып каштоўнасці
Месца знаходжання
Датаванне
1974 год
Апісанне
Пятро (Пётр Фёдаравіч) Глебка (1905 - 1969) — беларускі паэт, член- карэспандэнт (1950), акадэмік АН БССР (1957). Нарадзіўся ў в. Вялікая Уса Уздзенскага раёна ў сялянскай сям’і. Скончыў БДУ (1930). Працаваў сакратаром рэдакцыі часопіса “Узвышша” (1928 — 1930), у рэдакцыях газеты “Калгаснік Беларусі”, часопіса “Полымя рэвалюцыі’’. У Вялікую Айчынную вайну быў супрацоўнікам франтавых газет “За Савецкую Беларусь ” і “За свободную Беларусь”, У 1943 — 1945 гг. быў рэдактарам выдавецтва ЦК КП (б) Б “Савецкая Беларусь” у Маскве, галоўным рэдактарам Дзяржаўнага выдавецтва БССР. 3 1945 г. працаваў у АН БССР, у Інстытуце літаратуры, мовы, мастацтва, узначальваў групу па складанні руска-беларускага слоўніка, у 1956 - 1957 гг. быў дырэктарам Інстытута мовазнаўства, у 1957 — 1969 гг. дырэктарам Інстытута мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклора, адначасова ў 1968 — 1969 гг. з’яўляўся акадэмікам-сакратаром Аддзялення грамадскіх навук. Быў дэпутатам Вярхоўнага Совета БССР у 1955 — 1967 гг., удзельнічаўу рабоце сесій Генеральной Асамблеі ААН (1955, 1956, 1957, 1964).
П.Глебка пачаў друкавацца ў 1925 г. У 1927 г. выйшаў першы зборнік лірыкі “Шыпшына”. Затым былі зборнікі вершаў “Урачыстыя дні” (1930), “Хода падзей”, “Арка над акіянам” і “Арлянка” (усе ў 1932 г.), “Чатыры вятры” (1935), “Мужнасць” (1938). У даваенны перыяд былі напісаны паэмы “Трыеожны сігнал” (1929), “Арка над акіянам” (1930), "Арлянка" (1931), “Мужнасць” (1934), “Над Бярозай-ракой’’ (1940) і інш. Творы П.Глебкі вызначаюцца жанравай разнастайнасцю. Побач з лірычнымі вершамі маюцца гісторыка-гераічнай тэматыкі. У Вялікую Айчынную вайну Глебка пісаў вершы і паэмы, прасякнутыя філасофскім роз думам, шчырым і глыбокім начуццём любві да Радзімы, верай у перамогу над ворогам. Пад псеўданімам Язэп Касіла друкаваў сатырычныя вершы і куплеты ў газеце-плакаце “Раздавім фашысцкую гадзіну” і сатырычным лістку “Партызанская дубінка”. Галоўныя тэмы ў творчасці Глебкі ў пасляваенны перыяд — аднаўленне беларускіх гарадоў і еёсак, памяць вайны, барацъба за мір. П.Глебка напісаў лібрэта оперы “Андрэй Касценя” (1947, пастаўлена ў 1970), вершаваную пьесу “Сеятло з Усходу” (пастаўлена Беларускім тэатрам імя Я.Коласа, 1957). У 1958 г. быў еыдадзены збор твораў Пятра Глебкі ў 2-х тамах, а ў 1969 — 1971 гг. — у 3-х тамах.
Пятро Глебка вёў даследчую работу ў галіне беларускай лексікаграфіі, мастацтвазнаўства і фалькларыстыкі. Яму належыць шэраг літаратурна- крытычных і публіцыстычных артыкулаў. Пераклаў на беларускую мову асобныя теоры А.Пушкіна (“Барыс Гадуноў”, вершы), М.Лермантава, М.Горкага, У. Маякоўскага, А.Пракоф’ееа, А.Суркова, Т.Шаўчэнкі і інш. Творы Пятра Глебкі перакладзены на многія замежныя мовы. Памёр П.Глебка 18.12. 1969 г. Яго імем названа вуліца ў Мінску, на доме, дзе ён жыў, устаноўлена мемарыялъная дошка.
У 1974 г. на магіле пісьменніка пастаўлены помнік, выкананы скульпторам З.Азгурам.
Надмагільны помнік уяўляе сабой бронзовую фігуру паэта (вышыня скульптуры 2,2 м) на прамавугольным, амаль кубічным пастаменце (вышыня 0,8 м). У партрэтных рысах П.Глебкі перададзены духоўная мяккасць і сціпласць. У руках ён трымае кнігу, якая сведчыць пра яго цесную сувязь з літаратурай. На надмагільнай пліце перад помнікам умацаваны бронзавы напалову разгорнуты скрутак з чатырохрадкоўем П.Глебкі:
“Жывой паэзіі крыніца
Напоіць смагу маладых
І будзе светлая бруіцца
Праз незлічоныя гады ”