Ансамбль пр. Незалежнасці ў складзе будынкаў і збудаванняў, планіровачнай структуры, ландшафту, цэльных архітэктурных комплексаў

Праспект Незалежнсці - галоўны дыяметр і асноўная магістраль горада; перасякае яго з паўднёвага захаду на паўднёвы ўсход. З 1951 г. называўся Сталінскі, з 1961 г. Ленінскі, з 1990 г. праспект Скарыны, з 2005 г. праспект Незалежнасці. Даўжыня больш за 11 км., шырыня 48 - 70 м. Як галоўны гарадскі кампазіцыйны дыяметр арганізацыйна ўплывае на планіроўку і забудову ўсяго горада.

Пачаў фарміравацца ў 19 ст. Пасля Вялікай Айчыннай вайны галоўная магістраль створана на шырокай і выпрамленай трасе. На ўчастку ад плошчы Незалежнасці да праспекта Машэрава створаны ансамблі высокай архітэктурна-мастацкай вартасці, характар архітэктурнага афармлення якіх заснаваны на творчым асваенні класічнай спадчыны.

Ансамбль пр. Незалежнасці ад пл. Незалежнасці да пр. Машэрава – выдатны помнік горадабудаўніцтва канца 1940-х – 1950-х гадоў. Ствараўся ў адпаведнасці з першым пасляваенным генеральным планам г. Мінска, праектам рэканструкцыі вул. Савецкай (цяпер пр. Незалежнасці), праектам дэталёвай планіроўкі і забудовы цэнтральнай часткі г. Мінска і інш. У яго фарміраванні бралі ўдзел вядучыя савецкія архітэктары, якія прыехалі з Масквы, тагачаснага Ленінграда, так і беларускія. Адміністрацыйныя і жылыя будынкі вытраманы ў адной стылістыцы з выкарыстаннем ордэрнай пластыкі (калон, пілястр, франтонаў, сандрыкаў, парталаў, порцікаў, парапетаў, атыкаў, развітых карнізаў, пінаклей рознай формы, дэкаратыўных шароў, вазаў і інш.), ляпных элементаў (картушаў, гірляндаў, медальёнаў, разетак, арнаментальных фрызавых паясоў, паясоў з парэзкамі, кранштэйнаў і інш.). Як правіла, фасады тынкаваліся і апрацоўваліся рустам рознага тыпу. Тынкоўкі таксама прымяняліся розных відаў (тэразітавая, каляровая, каменная і інш.) Асаблівая ўвага надавалася парадным уваходам. На ліцавых фасадах дзверы прымяняліся дубовыя філянговыя, часам з зашкленнем і ажурнымі рашоткамі. У асноўным фасады будынкаў маюць сіметрычную кампазіцыю, што характэрна для архітэктуры класіцызму. У адной стылістыцы з будынкамі выкананы малыя архітэктурныя формы і элементы добраўпарадкавання (брамы, агароджы, ліхтары, лаўкі, урны, дэкаратыўныя вазы). Забудова праспекта валодае найвышэйшымі эстэтычнымі якасцямі, што з’яўляецца мастацкай каштоўнасцю. Неабходна адзначыць мемарыяльную каштоўнасць забудовы: на прапекце жылі заслужаныя людзі – палітыкі, грамадскія дзеячы, дзеячы навукі і мастацтва, аб чым сведчаць мемарыяльныя дошкі на фасадах дамоў. Ансамбль ствараўся з вялікім энтузіазмам і натхненнем савецкіх дойлідаў як гімн перамогі савецкага народа ў Вялікай Айчыннай вайне. Для захавання цэласнасці ансамбля пр. Незалежнасці неабходна падтрымліваць яго аб’ёмна-прасторавую кампазіцыю і архітэктурнапланіровачную структуру, архітэктурную пластыку будынкаў, аўтэнтычныя аконныя і дзвярныя сталярныя вырабы, вітрынныя блокі, аддзелку фасадаў, аздабленне інтэр’ераў. Важна захоўваць планіроўку і зялёныя насаджэнні сквераў і бульвараў, парку, архітэктурнае афармленне і канструктыўнае рашэнне моста і набярэжнай пашыранага рэчышча Свіслачы са спускамі да ракі, тагачасныя балюстрадныя і чыгунныя агароджы, брамы, формы ліхтароў і іншыя гістарычныя элементы добраўпарадкавання. Усе названыя элементы дапаўняюць непаўторны вобраз аднаго з каштоўнейшых помнікаў горадабудаўніцтва савецкай эпохі – ансамбля пр. Незалежнасці.