Шыфр
212Е000600
Дадзеная каштоўнасць мае ў комплексе некалькі аб'ектаў.
Катэгорыя каштоўнасці
Тып каштоўнасці
Месца знаходжання
Віцебская вобласць, Полацкі раён, г.Полацк
Датаванне
XI ст. - XI - XX ст.
Стыль
Барока, класіцызм,псеўдакласіцызм, псеўдавізантыйскі стыль, псеўдарускі стыль, псеўдаготыка, мадэрн, мясцовая будаўнічая традыцыя з выкарыстаннем спрошчаных дэкаратыўных форм, сталінскі ампір
Апісанне
Гістарычны цэнтр г.Полацка: будынкі і збудаванні, планіровачная структура, ландшафт і культурны слой на тэрыторыі, абмежаванай: з поўначы - вул.Кастрычніцкай, з поўдня - вул.Дзяржынскага, з усходу - вул.Юбілейнай да вул.Дзяржынскага, з захаду - па вул.Гастэла, М. Багдановіча, Шэнягіна да вул.Кастрычніцкай.
Самы старажытны беларускі горад, цэнтр буйнейшага і багатага княства, межы якога ў канцы XI ст. дасягалі Рыжскага заліва, мае і найбольш даўнюю архітэктурную спадчыну. Полацк склаўся пры ўпадзенні ракі Палаты ў Заходнюю Дзвіну і ў XI-XIII стст. меў характэрную для таго часу забудову: размешчаныя на ўзвышшах Верхні замак (дзядзінец), Ніжні замак (навакольны горад), а таксама Вялікі пасад уздоўж Дзвіны. У Верхнім замку знаходзіліся Сафійскі сабор (1044-1066), княжацкі палац, жылыя пабудовы. Відавочна, на плоскім участку ля сцен Верхняга замка сфарміравалася гандлёвая плошча - усходнім славянам было ўласціва размяшчаць рынак каля дзядзінца. У забудову плошчы ўваходзіў манастыр Багародзіцы (канец XI - пачатак XII ст.). Менавіта ў гэты перыяд склалася схема размяшчэння храмаў у плане горада, што атрымала паслядоўнае развіццё ў наступныя стагоддзі. Яе асаблівасць - ланцужкі культавых будынкаў уздоўж Дзвіны і Палаты, пачатак якім даў галоўны храм - Сафійскі сабор. Сярод вядомых храмаў на правым беразе Дзвіны - Багародзіцкая царква, на левым - манастыры Іаана Прадцечы і Барысаглебскі, а ўздоўж Палаты - царква на паўночным канцы Ніжняга замка і Спаса-Ефрасіннеўскі манастыр. У XVI ст. Полацк складаўся з Верхняга, Ніжняга замкаў і новага добраабароненага пасада - Запалоцця. Такім чынам, існавала трохчастковая сістэма звязаных паміж сабой раёнаў, кожны з якіх быў абкружаны драўлянымі сценамі са шматлікімі вежамі.
У межах гістарычнага цэнтра збярогся адносна роўны сілуэт кварталаў фонавых гістарычных будынкаў і пабудоў 1930-50-х гг., якія маюць вышыню ад 1 да 3-х, радзей 4-х паверхаў.
У цэлым архітэктурная спадчына гістарычнага цэнтра характарызуецца
наяўнасцю адносна вялікай колькасці помнікаў XVIII i першай паловы XIX ст., у
тым ліку, грамадскіх і жылых будынкаў, сцвярджаючых аб ансамблевай забудове тэрыторыі.